E-kademia Profesjonalnego Katechety

 

Gość specjalny
Br. Tomasz Mantyk OFMCap

 

Pokój i dobro!

Nazywam się Tomasz Mantyk i jestem bratem mniejszym kapucynem. Od 2014 roku jestem także prezbiterem.
Z wykształcenia jestem historykiem (studia na Uniwersytecie Cambridge) oraz teologiem (studia na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim oraz w Leuven), obecnie zaś doktoryzuję się w zakresie historii Kościoła.

Jedną z moich pasji duszpasterskich jest katecheza, w tym bardzo zaniedbana w Polsce katecheza dorosłych. Jestem szczęściarzem: moja pasja spotkała się z zapotrzebowaniem TVP Lublin, która szukała krótkich filmików o tematyce katechizacyjnej. Owocem tego spotkania stało się kilka serii krótkich filmów (każdy trwa około 3-4 minuty), które z radością chciałbym zaprezentować uczestnikom E-kademi.

W pierwotnym zamyśle adresatami filmów były osoby dorosłe, ale, jako iż podobno potrafię mówić prosto o sprawach trudnych, z pewnością można je zastosować także w katechizacji młodzieży szkół ponadpodstawowych, a nawet w najwyższych klasach szkoły podstawowej (wiem, bo uczyłem kilka lat w szkole podstawowej oraz gimnazjum).

 

Dekalog

Pierwszą serią, jaką zrealizowałem z TVP Lublin była seria poświęcona dekalogowi. Pierwszy – lub też skorelowania z numeracją przykazań zerowy – odcinek stanowi wprowadzenie w istotę przykazań Bożych, które są drogą do większej wolności. Każdy kolejny odcinek jest refleksją nad jednym z przykazań, starając się wydobyć z każdego z nich Dobrą Nowinę.

 

1. Wprowadzenie – https://youtu.be/qlnPSr0WSH8

2. Pierwsze przykazanie – https://youtu.be/fPbHcGEgquE

3. Drugie przykazanie – https://youtu.be/uVN3iQO8Q8o

4. Trzecie przykazanie – https://youtu.be/6eT7nT9xaQE

5. Czwarte przykazanie – https://youtu.be/zQ8DwlwTFIo

6. Piąte przykazanie – https://youtu.be/doKPwAlzhVk

7. Szóste przykazanie – https://youtu.be/-7EUPrj83cY

8. Siódme przykazanie – https://youtu.be/-m2KFUze6t8

9. Ósme przykazanie – https://youtu.be/H_WsUs-HcdY

10. Dziewiąte przykazanie – https://youtu.be/HEWrQH3kQuo

11. Dziesiąte przykazanie – https://youtu.be/BZC4IwgOMNA

 

Trudne Słowa – o sakramentach i sakramentaliach

Ta seria omawia sakramenty i niektóre sakramentalia Kościoła używając jako klucza mniej i bardziej trudnych słów. Staram się ukazać w tej serii, że sakramenty nie są pustym rytuałem, ale spotkaniem z żywym Bogiem. Pierwszy odcinek stara się wyjaśnić czym jest sakrament, a kolejne są przyporządkowane sakramentom:

Chrzest 2-6

Bierzmowanie 7-8

Eucharystia 9-13

Pokuta i pojednanie 14-18

Namaszczenie chorych 19-20

Małżeństwo 21-27

Sakrament święceń 28-30

 

Szczegółowo wygląda to tak:

1. Sakramenty – https://youtu.be/TcRiRMxpZFE
    Czym są sakramenty?

2. Katechumenat – https://youtu.be/MziUOYESTqw
     Jak przygotować się do chrztu i innych sakramentów?

3. Skrutynium – https://youtu.be/tl5p1hEGxfQ
    Dlaczego czasem ksiądz nie chce ochrzcić dziecka?

4. Symbol – https://youtu.be/NVitkaqb_Ss
    Czym jest wiara i dlaczego jest niezbędna do chrztu?

5. Baptysterium – https://youtu.be/H5_vHe9FhWo
    Dlaczego chrzcimy wodą i co ona symbolizuje?

6. Mistagogia – https://youtu.be/mB8FRq1CSPQ
    Po co jest biała szata i co to znaczy żyć na co dzień chrztem świętym?

7. Paraklet – https://youtu.be/yYWjU5bn7Qg
    O darach Ducha Świętego i Darze, którym jest Duch

8. Krzyżmo – https://youtu.be/uOJIruoPuHI
     Co znaczy słowo Chrystus oraz o tym jak być kapłanem, prorokiem i królem.

9. Liturgia – https://youtu.be/tUEAkuCd__4
    Dlaczego warto chodzić do kościoła?

10. Ewangelia – https://youtu.be/zJw_lFqMP0I
      Dlaczego Ewangelia jest dobrą nowiną i co to znaczy?

11. Transsubstancjacja – https://youtu.be/9X2xJyOCLzk
      Co to znaczy, że chleb i wino stają się Ciałem i Krwią Chrystusa?

12. Komunia – https://youtu.be/xDfF3JEp7iE
      Co jest istotą Komunii świętej? W jaki sposób stajemy się w niej jednością?

13. Eucharystia – https://youtu.be/liWJe8jBbhQ
      Jak żyć Mszą Świętą na co dzień, czyli o wdzięczności.

14. Rachunek – https://youtu.be/Rm9-sW35wos
      O rachunku sumienia.

15. Żal – https://youtu.be/m-Rp9Jy0Y8w
      Czym jest właściwy żal za grzechy?

16. Poprawa – https://youtu.be/GA6rGS6ET5w
      Kiedy kapłan nie może udzielić rozgrzeszenia? O postanowieniu poprawy.

17. Wyznanie – https://youtu.be/aFKRr9oJrBw
      O wyznaniu grzechów, czyli dlaczego mam się spowiadać księdzu?

18. Pokuta – https://youtu.be/9VbJP1Xn2IY
      Jaki jest sens pokuty, którą dostajemy w konfesjonale?

19. Namaszczenie – https://youtu.be/YG7qLWfKxIQ
      O sakramencie chorych, przyczynach zła i sensie cierpienia.

20. Wiatyk – https://youtu.be/8it6TVoiaJo
       O śmierci jako bramie do życia wiecznego i pokarmie na drogę.

21. Narzeczeństwo – https://youtu.be/rCxtK5KcAbw
      Jak znaleźć odpowiedniego chłopaka/dziewczynę, czyli o romantycznych bzdurach i dobrym przygotowaniu do małżeństwa.

22. Miłość – https://youtu.be/m_BSwJTaptk
       O miłości, czyli najmniej rozumianym słowie. Czym jest a czym nie?

23. Konsens – https://youtu.be/lzaWGu5sRWU
       Kiedy małżeństwo jest ważne, a kiedy nie?

24. Małżeństwo – https://youtu.be/U7bweYjNg8Q
       Dlaczego małżeństwo jest sakramentem i co ma wspólnego z Trójcą Świętą?

25. Więź – https://youtu.be/-vBPs7PSk8k
       O tym co jest istotą małżeństwa i jak budować szczęśliwe małżeństwo.

26. Seks – https://youtu.be/FSwWlOUgMU4
       Czy katolik może czerpać przyjemność z seksu? O tym co jest najważniejsze w seksie.

27. Rozwód – https://youtu.be/6FgpoEHcERQ
       Dlaczego ludzie się rozwodzą, jak tego uniknąć i co zrobić, jeżeli rozwód już nastąpił?

28. Kler – https://youtu.be/pxg6ha2eHFg
       Po co są księża?

29. Hierarchia – https://youtu.be/pLsg3YmpYeQ
       Dlaczego w Kościele nie ma demokracji, czyli o biskupach, papieżu i prawdzie.

30. Celibat – https://youtu.be/LHJB3lhtd4g
       Dlaczego księża nie mają żon?

 

Credo Kredą – o wyznaniu wiary (filmy z rysunkami ilustrującymi prawdy wiary)

W tej serii ośmieliłem się pójść o krok dalej i zamiast tylko gadać, postanowiłem także zilustrować moje słowa rysunkami. Ponieważ zaś sam rysować nie potrafię (co udowodniłem w odcinku wprowadzającym do dekalogu) zatrudniłem do pomocy moją dobrą znajomą, Magdę. Do każdego odcinka stworzyła ona proste, schematyczne ilustracje, posługując się niewdzięcznym medium zwykłej białej kredy. W rezultacie otrzymaliśmy efekt odrobinę retro, jak w starej, szkolnej klasie.

Tematem filmików jest dogmatyka katolicka ujęta w kluczu wyznania wiary. Niemalże słowo po słowie omawiam treść Credo, na jego podstawie wyjaśniając podstawy nauki o Bogu, o Trójcy, o Chrystusie, o Duchu Świętym i Kościele.

Z połączenia treści i formy powstał tytuł: Credo Kredą.

Szczegółowo spis filmów wygląda następująco:

1. Wierzę – https://youtu.be/uwIwEsWE3I8
    Co to znaczy wierzyć?

2. Wierzę w Jednego – https://youtu.be/elBS5NJZwUo
    Co to znaczy, że Bóg jest jedyny?

3. Wierzę w Boga – https://youtu.be/zy9bSAST3aE
    Czy istnienie Boga da się udowodnić?

4. Wierzę w Boga Ojca – https://youtu.be/jsnZnvqYlM0
     Czy Bóg jest mężczyzną, czyli jak mówić o Bogu?

5. Wierzę w Boga Wszechmogącego – https://youtu.be/e1Sg9-Bg9qs
    Czy Bóg może stworzyć kamień, którego nie da rady podnieść? O wszechmocy Boga.

6. Wierzę w Stworzyciela – https://youtu.be/0UAA6Z3GDmw
    Jak pogodzić wiarę i naukę? Co to znaczy, że Bóg jest Stworzycielem?

7. Wierzę w Stworzyciela rzeczy (nie)widzialnych – https://youtu.be/_sVc0EI2fIQ
    O Aniołach i demonach, czyli czy diabeł istnieje i po co są egzorcyzmy.

8. Wierzę w jednego Pana – https://youtu.be/-6VlRC8UbIo
    Co to znaczy, że Jezus jest Panem?

9. Wierzę w Jezusa – https://youtu.be/0__tM4NElhQ
    Co znaczy imię Jezus? Czy Jezus był zwyczajnym chłopcem? A także o historii życia.

10. Wierzę w Chrystusa – https://youtu.be/Qm3CKL6OgwM
      Co znaczy słowo Chrystus, czyli o Chrystusie Kapłanie, Proroku i Królu.

11. Wierzę w Syna Bożego – https://youtu.be/NIdfzMUxJNY
      Co to znaczy, że Bóg ma Syna?

12. Wierzę, że jest współistotny Ojcu – https://youtu.be/xScSIEaMwo0
      Czy Ojciec i Syn są dwoma bogami? Jak rozumieć relację Ojca do Syna?

13. Wierzę, że zstąpił z nieba – https://youtu.be/CK39e1Jj4Q8
      Dlaczego Bóg stał się człowiekiem? Krótka historia zbawienia.

14. Wierzę, że stał się człowiekiem – https://youtu.be/X8PWIlz-Aew
      O bóstwie i człowieczeństwie Jezusa.

15. Wierzę, że został ukrzyżowany – https://youtu.be/5TyC-RIQs8U
      O sensie odkupienia, czyli dlaczego Jezus musiał umrzeć na krzyżu?

16. Wierzę, że został ukrzyżowany pod Poncjuszem Piłatem – https://youtu.be/k35EQ415Qvk
      O historyczności Jezusa.

17. Wierzę, że zmartwychwstał – https://youtu.be/NDvkVdD5q5I
      Czym jest zmartwychwstanie?

18. Wierzę, jak oznajmia Pismo – https://youtu.be/qVQULwZZ8Ko
       O Piśmie Świętym, jego natchnieniu i roli w życiu chrześcijanina.

19. Wierzę, że wstąpił do nieba – https://youtu.be/IUfq66CKhX8
       Gdzie jest niebo? Czym jest niebo?

20. Wierzę, że przyjdzie sądzić – https://youtu.be/FWEZPd3XS-c
       O sprawiedliwości i miłosierdziu Boga.

21. Wierzę w Ducha Świętego – https://youtu.be/PC6sxtwD6Ig
      Kim jest Duch Święty?

22. Wierze, że pochodzi od Ojca i Syna – https://youtu.be/Plmn5Tw_48Q
       O Trójcy Świętej i różnicach między katolikami i prawosławnymi.

23. Wierzę w Kościół – https://youtu.be/iqA23l1HG2o
       Czym jest Kościół i dlaczego w niego wierzymy?

24. Wyznaję jeden chrzest – https://youtu.be/1Fk-BGzMHgc
       O paschalnym sensie chrztu.

25. Oczekuje wskrzeszenia umarłych – https://youtu.be/z4g8mzYl8BE
       O życiu wiecznym, zmartwychwstaniu ciała i dualizmie.

26. Oczekuję życia wiecznego – https://youtu.be/CEdVBjd6wKE
       Co będziemy robić w niebie?

 

Rzeczy(wistości) wiary – o sakramentaliach i liturgii

Ostatni jak dotąd zakończony cykl filmowych katechez dotyczył sakramentaliów. Tym razem filmiki są nieco dłuższe, około 7 minutowe. Zasadniczymi celami było ‘odczarowanie’ przedmiotów używanych w kulcie publicznym i prywatnym kościoła oraz ukazanie ich związku z Paschą Jezusa Chrystusa. Niestety, nader często naszemu przeżywaniu wiary towarzyszy mentalność magiczna, a za mało jest perspektywy kerygmatycznej. Owe filmiki starają się choć odrobinę temu zaradzić.

Szczegółowo ich treść wygląda następująco:   

1. Woda – https://youtu.be/YhDfhZMSDDE
    O wodzie święconej

2. Ogień – https://youtu.be/uCWhopw1gvs
     Paschał, gromnice i znicze na cmentarzu. Po co ogień w kościele?

3. Kadzidło – https://youtu.be/6qefkt8FrtI
     Po co kadzidło w kościele?

4. Krzyż – https://youtu.be/EIWKzn4WaPU
     Co oznacza symbol krzyża?

5. Ołtarz – https://youtu.be/UWT62xkRDlM
     O ołtarzu, czyli najważniejszy miejscu w kościele.

6. Różaniec – https://youtu.be/Oq9tPo9WCJA
     Po co odmawiać różaniec? Skąd się on wziął?

7. Medalik – https://youtu.be/m–SOqYs1KA
     O noszeniu medalika, sensie dewocjonaliów i przyznawaniu się do wiary.

8. Modlitewnik – https://youtu.be/GrO2x_0qFp0
     O modlitwie: spontanicznej, formułkami i tym jak je łączyć.

9. Obraz – https://youtu.be/Q-RZjK8jnxU
     Czy modlimy się do obrazów? Czy jest to sprzeczne z Pismem Świętym? Po co są obrazy?

Powyższe filmy mogą stanowić dla Państwa pomoc w trudzie katechizacji. Jeżeli znajdą Państwa uznanie, będę zaszczycony.

Obok wymienionych wyżej filmików na moim kanale na YT znajdą Państwo także wiele rozważań poświęconych niedzielnym i powszednim ewangeliom, kilka serii rekolekcji i innych przygodnych filmów o tematyce, a jakżeż, ewangelizacyjno-katechetycznej. Jeżeli nie do katechezy, być może przysłużą się one Państwu do własnej formacji wiary.

Wyrażając podziw dla każdego kto dotarł aż do tego miejsca dziękuję za poświęcony czas i polecam się Waszej modlitwie

Br. Tomasz Mantyk OFMCap